PATENT ktorym wſzelkie ſamowolne KOLLEKTOWANIE U MIESZCZANOW Y GMINOW albo WIOSEK po wſzystkich KROLEWSKO-PRUSKICH KRAIACH SLĄSKICH zakazuie śię.
Od daty z Pocdamu d. 27. Auguſti 1743.
Doszedł tego Krol Jego Mość Pruski &c. Pan Naſz Miłościwy z rożnych wiadomości, iako miedzy drigimi nieporządkami, co się do Kraiow Jego K. M. iakoby wkradły, a teraz zniesione być maię, y ſamowolne Kollektowanie u Mieſzczan po Miaſtach, a u Gminow po wśiach Krzewić śię y gorę brać poczyna. Iż zaś takiemu złemu zażywaniu w czas zabieżeć tym pilniey potrzeba, czym pewnieyſza to rzecz ieſt y doświadczeniem utwierdzona, że takowym Samowolnym Kollektowaniem Rzeczy poſpolitey nie ſprawuie śię żaden pożytek, ale raczey Mieſzczanie y wieśniacy przez nieuprzeyme y prywaty tylko ſzukaiące ludzie z pieniędzy ogołoceni, a na znoſzenie ciężarów poſpolitych nieſpoſobnymi czynieni bywają, zkąd y okazya do wielu ProceUbwniepożytecznych y innych złych Konſekwencyi rośćie.
Więc nawyżey pomieniony Kroi J. M. przez to iak naoſtrzey Stanowi chce y ſporządza, żeby śię żaden Magiſtat, Mieſzczanie albo wioſka nie ważyli pod iakimkolwiek Prætekſtem albo imieniem prócz ordynaryinych w ſtanach y Urbaryach uchwalonych Kollektow poborowych, ſerwiſowych, ſtrożowych, ſtudźiennych pieniędzy, y innych do prawa lipieckiego według dawnych obyczaiow należących, albo na dopełnienie poſtanowienia Komornego, y oddanie długów mieyſkich mocą przeſzłego pod datą 23. Aprilis a.c. wydanego Patentu z approbacyą Komorną uſtanowionych podatków, pieniędzy zbierać; albo więc in caſu contraventionis wyglądać, że takowe wyſtępki, iak śię pokażą, Kaźnią fiſzkową, ba y na gardle ſkarane będą. Gdyby zaś iedno albo drugie miaſto, wis albo Gmin pro tuendo Jure Civitatis albo na utrzymanie dobrze nabytego prawa wioſki albo gminu iakiego, albo więc na nieodbitą iaką potrzebę pieniędzy koniecznie potrzebowały, a na nie śię inaczey iak przez Kollektę zdobyć nie mogły, tedy, powinni Mieſzczanie w Miaſtach Akcyzowych bądź Krolewſkich bądź też do ſtanow należących w taki przypadek ozwać śię do zwierzchnośći ſwoiey ordynaryiney albo Magiſtratu, ten zaś do Kommiſſarza Loci, a ten na mieyſcu oſtatnim pomieniony do Komory iemu przełożoney śię ozwać, y oney potrzebę rzeczy przedłożyć, żeby na to approbacyą wydoſtać; Co śię y tymże ſpoſobem w miaſtach nie akcyzowych y na wioſkach y z ich Poddanymi tak zachowywać powinno, żeby śię owe, a to gdy ſą wioſki urzędowe do urzędników, gdy zaś Komorne do Magiſtratu, drugie zaś do Konſyliarzow powiatowych każdemu Kreſowi przełożonych napierwey ozywały, aby ći daley, czego potrzeba doglądać, y pilnować mogli.
Daley Jego Krolewſka Mość oſtro zakazuie, gdy Mieſzczanie w Miaflach albo Gminy po wśiach proceſſować śię maią, żeby żadnym ſpoſobem Supplik albo Memoryałow nie podawali nomine collectivo albo imieniem Gminu całego, ale żeby każdy imię ſwe podpiſywał, a gdyby zaś całego Gminu podpis był na zbyt ſzeroki, tedy śię ten w Miaſtach przynamniey od ſtarſzych cechowych, a na wśiach od Szołtyſow y Sądnych ſtać powinien. Juryſta albo Prokurator, co w takowych do całych Gminow należących ſprawach inſzy od tego, iak śię namieniło, poda Memoryał, pierwſzym razem winę Talerow twardych 10. popadnie, drugim razem zaś wolność wſzelkiego praktykowania utraći.
Na oſtatku y wſzytkie ieſzcze od Samego Króla J. M. albo za ſpecyalnym rozkazem y od Kollegiow źiemſkich nie approbowane Kollekty iałmużne, iakiegobykolwiek były przezwiſka, y coby śię ieſzcze inſzym ſpoſobem nomine collectivo pieniędzy zbierać mógło, także przez to oſtro zakazuią śię. Według czego tedy wſzyſcy Jego Krolewſkiey Mości Poddani w Kraiach Sląſkich y na Grabſtwie Kłockim a oſobliwie Mieſzczanie y Gminy, Magiſtratowie, Szlachta, Urzędnicy, Kommiſſarze Locorum y Konſyliarze powiatowi ſprawować śię, Komory zaś woienne y dzierżawne na Sląſku także wielkorządy Sląſkie y Konzyſtorze toż utrzymywać, a Officium Fiſci tego dogadywać a contravenientes na ukaranie należyte oznaymować powinne.
Dan z Pacdamu d. 27. Aug. 1743.
Grof Myńchow.
Ogłosił: Fryderyk II, król Prus
Wydał: Jan Jakub Korn, w Wrocławiu
Z roku: 1743
Źródło: Śląska Biblioteka Cyfrowa
Pobierz: pdf